1-33. อสงฺขตสุตฺตาทิวณฺณนา

[377-409] กาเย กายานุปสฺสีติอาทีสุ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ ปรโต วกฺขามฯ

อนตนฺติอาทีสุ ตณฺหานติยา อภาเวน อนตํฯ จตุนฺนํ อาสวานํ อภาเวน อนาสวํฯ ปรมตฺถสจฺจตาย สจฺจํฯ วฏฺฏสฺส ปรภาคฏฺเฐน ปารํฯ สณฺหฏฺเฐน นิปุณํฯ สุฏฺฐุ ทุทฺทสตาย สุทุทฺทสํฯ ชราย อชริตตฺตา อชชฺชรํฯ ถิรฏฺเฐน ธุวํฯ อปลุชฺชนตาย อปโลกิตํฯ จกฺขุวิญฺญาเณน อปสฺสิตพฺพตฺตา อนิทสฺสนํฯ ตณฺหามานทิฏฺฐิปปญฺจานํ อภาเวน นิปฺปปญฺจํฯ

สนฺตภาวฏฺเฐน สนฺตํฯ มรณาภาเวน อมตํฯ อุตฺตมฏฺเฐน ปณีตํฯ สสฺสิริกฏฺเฐน สิวํฯ นิรุปทฺทวตาย เขมํฯ ตณฺหากฺขยสฺส ปจฺจยตฺตา ตณฺหกฺขยํฯ

วิมฺหาปนียฏฺเฐน อจฺฉรํ ปหริตพฺพยุตฺตกนฺติ อจฺฉริยํฯ อภูตเมว ภูตํ อชาตํ หุตฺวา อตฺถีติ วา อพฺภุตํฯ นิทฺทุกฺขตฺตา อนีติกํฯ นิทฺทุกฺขสภาวตฺตา อนีติกธมฺมํฯ วานาภาเวน นิพฺพานํฯ พฺยาพชฺฌาภาเวเนว อพฺยาพชฺฌํฯ วิราคาธิคมสฺส ปจฺจยโต วิราคํฯ ปรมตฺถสุทฺธิตาย สุทฺธิฯ ตีหิ ภเวหิ มุตฺตตาย มุตฺติฯ กามาลยานํ อภาเวน อนาลยํฯ ปติฏฺฐฏฺเฐน ทีปํฯ อลฺลียิตพฺพยุตฺตฏฺเฐน เลณํฯ ตายนฏฺเฐน ตาณํฯ ภยสรณฏฺเฐน สรณํ, ภยนาสนนฺติ อตฺโถฯ ปรํ อยนํ คติ ปติฏฺฐาติ ปรายณํฯ เสสเมตฺถ วุตฺตนยเมวาติฯ

อสงฺขตสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. อพฺยากตสํยุตฺตํ

1. เขมาสุตฺตวณฺณนา

[410] อพฺยากตสํยุตฺตสฺส ปฐเม เขมาติ คิหิกาเล พิมฺพิสารสฺส อุปาสิกา สทฺธาปพฺพชิตา มหาเถรี ‘‘เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, มม สาวิกานํ ภิกฺขุนีนํ มหาปญฺญานํ ยทิทํ เขมา’’ติ เอวํ ภควตา มหาปญฺญตาย เอตทคฺเค ฐปิตาฯ ปณฺฑิตาติ ปณฺฑิจฺเจน สมนฺนาคตาฯ วิยตฺตาติ เวยฺยตฺติเยน สมนฺนาคตาฯ เมธาวินีติ เมธาย ปญฺญาย สมนฺนาคตาฯ พหุสฺสุตาติ ปริยตฺติพาหุสจฺเจนปิ ปฏิเวธพาหุสจฺเจนปิ สมนฺนาคตาฯ

คณโกติ อจฺฉิทฺทกคณนาย กุสโลฯ มุทฺทิโกติ องฺคุลิมุทฺทาย คณนาย กุสโลฯ สงฺขายโกติ ปิณฺฑคณนาย กุสโลฯ คมฺภีโรติ จตุราสีติโยชนสหสฺสคมฺภีโรฯ อปฺปเมยฺโยติ อาฬฺหกคณนาย อปฺปเมยฺโยฯ ทุปฺปริโยคาโหติ อาฬฺหกคณนาย ปมาณคหณตฺถํ ทุโรคาโหฯ เยน รูเปน ตถาคตนฺติ เยน รูเปน ทีโฆ รสฺโส สาโม โอทาโตติ สตฺตสงฺขาตํ ตถาคตํ ปญฺญเปยฺยฯ ตํ รูปํ ตถาคตสฺส ปหีนนฺติ ตํ วุตฺตปฺปการรูปํ สมุทยปฺปหาเนน สพฺพญฺญุตถาคตสฺส ปหีนํฯ รูปสงฺขาย วิมุตฺโตติ อายติํ รูปสฺส อนุปฺปตฺติยา รูปารูปโกฏฺฐาเสนปิ เอวรูโป นาม ภวิสฺสตีติ โวหารสฺสปิ ปฏิปสฺสทฺธตฺตา รูปปณฺณตฺติยาปิ วิมุตฺโตฯ คมฺภีโรติ อชฺฌาสย คมฺภีรตาย จ คุณคมฺภีรตาย จ คมฺภีโรฯ ตสฺส เอวํ คุณคมฺภีรสฺส สโต สพฺพญฺญุตถาคตสฺส ยํ อุปาทาย สตฺตสงฺขาโต ตถาคโตติ ปญฺญตฺติ โหติ, ตทภาเวน ตสฺสา ปญฺญตฺติยา อภาวํ ปสฺสนฺตสฺส อยํ สตฺตสงฺขาโต โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ อิทํ วจนํ น อุเปติ น ยุชฺชติ, น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติอาทิวจนมฺปิ น อุเปติ น ยุชฺชตีติ อตฺโถฯ

สํสนฺทิสฺสตีติ เอกํ ภวิสฺสติฯ สเมสฺสตีติ นิรนฺตรํ ภวิสฺสติฯ น วิโรธยิสฺสตีติ น วิรุทฺธํ ปทํ ภวิสฺสติฯ อคฺคปทสฺมินฺติ เทสนายฯ เทสนา หิ อิธ อคฺคปทนฺติ อธิปฺเปตาฯ